İş hukuku işçi ücretlerini, çalışma şartlarını, işveren – işçi ilişkilerini ve işçi sendikalarını kapsayan, bu alandaki konuları araştıran bir hukuk dalıdır. En önemli işlevi, işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenlemesidir.
İşçi iş hukuku çerçevesinde akdedilen iş sözleşmesine göre işverene bağlı ve bağımlı olarak işveren ad ve hesabına işin görülmesi edimini üstlenir.
İş hukuku ana başlıkta bireysel iş hukuku ve toplu iş hukuku olarak ikiye ayrılmaktadır.
Bir veya birden çok işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinden kaynaklı ilişkiler bireysel iş hukukunun alanına girer. İşçilerin ücret, çalışma koşulları, prim, ikramiye, sosyal hakları, işten ayrılma ve tazminat konuları bireysel iş hukukunun alanıdır.
İşçilerin kollektif hakları, sendikal örgütlenme, toplu pazarlık ve toplu sözleşme gibi durumların söz konusu olduğu hallerde ise artık toplu iş hukukundan bahsedilir.
İŞ UYUŞMAZLIĞI NEDİR?
İş uyuşmazlığı, işçi ile işveren arasında iş sözleşmesine bağlı olarak iş ilişkisi sebebi ile çıkan uyuşmazlıktır.
Bireysel iş hukuku uyuşmazlıklarında var olan bir hakka aykırılık söz konusudur. Bu hak iş sözleşmesi ve kanunlarla tanınmış olabileceği gibi toplu iş sözleşmesi, örf ve âdet kuralları, teamül, mahkeme kararları veya hakem kararları ile de sağlanmış olabilir.
Toplu iş hukuku uyuşmazlığı ise tüzel kişiliğe sahip bir işçi örgütünün yani sendikanın üyelerinin ortak çıkar veya hakları ile ilgili olarak, işverenle veya işveren sendikasıyla çıkardığı uyuşmazlıklardır. Bir diğer deyişle işçi sendikaları ile işveren sendikaları arasında çıkan uyuşmazlıklardır.
Sosyal güvenlik uyuşmazlığı da iş hukukunun alanına girmektedir. Sosyal güvenlik uyuşmazlığı ise sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili yani sigortalının işyerinde çalışıp çalışmadığı, çalışma süresi, prim ödeme gün sayısı, kurum prim alacağı gibi sosyal güvenlik hakkı kapsamında çıkan uyuşmazlıklardan ileri gelmektedir.
İŞ HUKUKUN VE UYUŞMAZLIĞININ TARAFLARI KİMLERDİR?
İş ilişkisinin türü ve bu ilişkinin taraflarının kimler olduğu ve uyuşmazlığın konusu burada belirleyicidir. O sebeple uyuşmazlığın taraflarının kimler olacağının her somut olay özelinde değerlendirmek gereklidir. İşçi, işveren, alt işveren, işveren vekili, sosyal güvenlik kurumu, işçi sendikası, işveren sendikası iş hukuku anlamında taraf olabilmektedir.
İŞ DAVALARI VE İŞ HUKUKU YARGILAMASI
İş hukuku alanında açılabilecek davalar oldukça çeşitlidir. Hangi davanın açılacağına alanında uzman deneyimli bir İzmir iş avukatı yardım ve desteği ile somut uyuşmazlığa ve aykırı davranılan hakkınızın niteliğine göre karar vermek gerekmektedir.
İş hukuku kapsamında düzenlenen hak düşürücü ve zamanaşımı süreleri oldukça fazladır ve hakkın niteliğine göre farklılık arz etmektedir. Süre anlamında da talep edilecek hakkınızın niteliğine göre titizlikle davranılması gereklidir.
İş yargılamasına konu iş davaları şu şekildedir;
İŞÇİLİK VE İŞ ALACAĞINDAN KAYNAKLANAN DAVALAR
- Kıdem Tazminatı Davası
- İhbar Tazminatı Davası
- Ücret Alacağı Davası
- Fazla Mesai Ücreti Davası
- Mobbing Nedeniyle Tazminat Davası
- İşe İade Davası
- Kötüniyet Tazminatı Davası
- Bakiye Süre Ücreti Davası
- Eşit Davranmama Tazminatı Davası
- Boşta Geçen Süre Ücret Alacağı Davası
- İşe Başlatmama Tazminatı Davası
- Sendikal Tazminat Davası
- Yıllık İzin Ücreti Davası
- Yol ve Yemek Ücreti Davası
- Prim Ücreti Davası
- Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT ) Ücreti Davası
- Evlilik Tazminatı Davası
- Askerlik Tazminatı Davası
- Emekli Tazminatı Davası
- Yeni İş arama İzni Davası
TESPİT DAVALARI
- Hizmet Tespiti Davası (Sigortalılık Süresinin Tespiti Davası),
- Prime Esas Kazancın Tespiti Davası,
- Maluliyet Oranının Tespiti Davası,
- Sürekli İş Göremezlik Oranının Tespiti Davası
- Diğer Tespit Davaları
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN KAYNAKLANAN DAVALAR
- İş Kazası Nedeniyle Maddi-Manevi Tazminat Davası
- Maluliyet Oranının Tespiti Davası
- Sürekli İş Göremezlik Oranının Tespiti Davası,
- Kurumca Belirlenen Maluliyet Oranına İtiraz Davası,
- Ölümlü İş Kazası Nedeniyle Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası
- İş Kazası Nedeniyle Rücu Davaları
İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK
İş Hukukunda Arabuluculuk kavramı 12.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren 6325 sayılı İş Mahkemeleri Kanunun ile ülkemizde hukuki statüye ulaşmıştır.
İş Mahkemeleri Kanunun 3. Maddesi uyarınca 01.01.2018 tarihinden itibaren kanunda belirtilen konularda arabuluculuk DAVA ŞARTI olarak düzenlenmiştir.
Arabulucular, Adalet bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, arabuluculuk siciline kayıtlı gerçek kişilerdir. Arabulucunun faaliyetini yürütebilmesi ve imzaladığı belgelerin geçerli olabilmesi için arabuluculuk sicil listesine kayıtlı olması şarttır.
Kanunda dava şartı olarak belirtilen konularda arabulucuya başvurulmadan dava açılması durumunda, dava şartı yokluğu sebebiyle HMK 114 gereğince davanın usulden reddine karar verilir.
Aşağıda zorunlu (DAVA ŞARTI) arabuluculuk kapsamına giren talepler belirtilmiştir. Zorunlu arabuluculuk kapsamına girmeyen talepler için de ihtiyari arabuluculuk süreci yürütülebilir.
İŞ DAVALARINDA ZORUNLU ARABULUCULUK KAPSAMINA GİREN KONULAR
- İşe İade Davaları
- İhbar Tazminatı Davaları
- Kıdem Tazminatı Davaları
- İşe Başlatmama Tazminatı Davaları
- Boşta Geçen Süre Tazminatı Davaları
- Kötüniyet Tazminatı Davaları
- Bakiye Süre Ücreti Alacağı Davaları
- Eşit Davranmama Tazminatı Davaları
- Sendikal Tazminat Davaları
- Ücret Alacağı Davaları
- Fazla Mesai Ücreti Davaları
- Yıllık İzin Ücreti Davaları
- Yol ve Yemek Ücreti Davaları
- Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) Ücreti Davaları
- Prim ve İkramiye Ücreti Davaları
İŞ DAVALARINDA ZORUNLU ARABULUCULUK KAPSAMI DIŞINDAKİ KONULAR
- İş Kazasından Doğan Maddi-Manevi Tazminat Davaları
- İş Kazasından Doğan Maluliyet ve İş Göremezlik Oranının Tespiti Davaları
- İş Kazasından Doğan Maluliyet Oranına İtiraz Davaları
- İş Kazası Nedeniyle Açılan Rücu Davaları
- Meslek Hastalığından Doğan Maddi-Manevi Tazminat Davaları
- Meslek Hastalığından Doğan Maluliyet ve İş Göremezlik Oranının Tespiti Davaları
- Meslek Hastalığından Doğan Maluliyet Oranına İtiraz Davaları
- Meslek Hastalığı Nedeniyle Açılan Rücu Davaları
İŞ HUKUKUNDA AVUKAT VE DAVA MASRAFLARI
Hukuk Mahkemeleri Kanunun gereğince, İş mahkemelerinde dava açılışı esnasında yargılama giderlerinin tamamı peşin olarak ödenmektedir. Yargılama giderleri davayı bizzat açan taraf ya da vekili tarafından mahkeme veznesine yatırılmalıdır.
Yargılama giderinin dava sonunda taraflarının kusuru oranında karşılanmasına karar verilir.
Mahkeme giderleri her yıl adalet bakanlığı tarafından yayınlanan gider avans tarifesine göre belirlenir.
2022 yılında 1 bilirkişi ve 2 tanıklı bir iş dosyasının ortalama dava masrafı 1600 TL’dir.
Parasal edim talepli İş Hukuku davalarında yargılama masrafı ve avukatlık vekalet ücretine nispi olarak hükmedilir. Buna rağmen TBB avukatlık asgari ücret tarifesinde belirlenmiş en düşük vekalet ücretinden daha azına iş görülmesi yasak olduğu için iş davalarında 2022 yılı için taban avukatlık vekalet ücreti 5100 TL’dir.
İŞ HUKUKU YARGILAMASI
İş hukuku yargılaması, işçinin bir insan olarak temel haklarını kullanabilmesi için, önkoşul olarak sahip olması gereken ekonomik ve sosyal haklarının güvencesi ve iş hukukunun uygulanmasının teminatıdır.
Yasama nasıl ki iş ilişkilerini düzenlerken özel mahiyette maddi hukuk kuralları ortaya koymuşsa, iş hukukundan kaynaklanan uyuşmazlığın çözümünü de genel yargıdan ayırmıştır. İş hukuku yargılaması iş hukukuna has bu hukuk dalının amacına hizmet edecek şekilde daha kolay, daha hızlı ve daha ekonomik usul kurallarıyla yargılama yapan uzman, özel mahkemelere bırakılmıştır. Temel hukuk yargılaması tüm tarafların eşit olduğu “silahların eşitliği” temel ilkesine dayanır iken iş yargılaması iş ilişkisi içerisinde zayıf konumda olan “işçinin korunması” ilkesine dayanmaktadır.
İş yargılaması, genel yargının ihtisaslaşmış özel bir türü olup kendine özgü bir mekanizmaya sahiptir. Türk hukuk yargılaması sisteminde avukat mesleği için yasal bir uzmanlık alanı bulunmamaktadır. Ancak avukatlar çalıştıkları alanlarda mesleki deneyim ve kıdem ile uzmanlaşmaktadırlar. İş yargılaması kendine özgü kurallar ve ilkeler içeren bir yargılama türüdür. İş yargılamasında somut uyuşmazlık çerçevesinde titizlikle dikkat edilmesi gerekli pek çok nokta bulunmaktadır. Örneğin, bazı hakların talebi için dava açılmadan önce arabuluculuğa başvuru zorunludur. Arabuluculuğa başvuru şartı yerine getirtilmeksizin açılan davaların dava şartı noksanlığı nedeniyle usulden reddi söz konusudur. Birçok hak ve alacağın talebinin ileri sürülmesi iş hukuku kurallarıyla farklı zamanaşımı ve hak düşürücü sürelere bağlanmıştır. Uyuşmazlığın çözümünde ispat araçları ve ispat yükü her somut olaya göre farklılık arz etmektedir.
İŞ HUKUKU DAVALARINDA AVUKAT İLE TEMSİLİN ÖNEMİ
Arabuluculuk aşamasının değerlendirilmesi, hangi davanın ne zaman açılacağı, dava açma ve davayı sonuçlandırma, ilk derece mahkemesince verilecek kararın değerlendirilmesi, karara göre icra işlemlerinin yürütülmesi veya istinaf yahut temyiz yoluna başvuru, Yargıtay’ın vereceği karara karşı olağanüstü kanun yollarına başvuru gibi her biri ayrı uzmanlık gerektiren tüm bu safhaların iş hukuku ve yargılamasında uzman deneyimli bir İzmir iş avukatı ile yürütülmesi hak sahibinin lehinedir.
İş yargılaması sürecinde eksik yahut zamanında yapılmamış bir iş veya işlem örneğin ispata yarar bir belgenin süresi içerisinde mahkemeye sunulmaması yahut sunulması gerekli bir beyan dilekçesinin sunulmaması itiraz hakkının yitirilmesine, hakkın ispat edilememesine ve dahi karşı taraf lehine usulü kazanılmış hakkın doğmasına neden olabilecektir. Emek vererek elde ettiğinizi düşündüğünüz hakkın kazanımı bir dava dilekçesi ile dava açarak kazanılmamaktadır. İş yargılaması uzmanlık gerektiren titizlikle takibi yapılması gerekli bir yargılama sürecidir. Bu nedenle İzmir iş avukatı, işçi avukatı ve iş avukatı olarak bilinen bir avukattan yardım alması ve sürecin sonuna kadar iş mahkemesi avukatları ile çalışılması oldukça önemli ve davanın sıhhati açısından elzemdir.
EN İYİ İŞ HUKUKU AVUKATI KİMDİR?
İş Hukuku alanı uzmanlık ve deneyim isteyen bir hukuk alanıdır. Bu konuda alanında uzman bir İzmir iş avukatı ile çalışmak olası hak kayıplarının önüne geçecektir. İş Hukuku alanı teknik bir hukuk alanıdır, dava sürecinin özenle takip edilmesi gerekmektedir. İş Hukuku alanında alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden Arabuluculuk yönteminin önemli bir etkisi ve yararı vardır. İş Hukukundan kaynaklı uyuşmazlıklardan doğan taleplerde en hızlı sonuçlar Arabuluculuk müzakereleri sonucunda varılan etkin ve faydalı anlaşma tutanakları ile elde edilmektedir. Arabuluculuk alanında uzman bir avukat ile süreci yönetmek hızlı ve en doğru sonucun alınmasını sağlar.
Av.Arb.Merve Topbaşoğlu Kolman , İş Hukuku alanında uzmanlaşmış bir avukat ve arabulucudur. İş Hukuku alanında birçok vaka incelemesi yaparak çalışmalarını sürdürmektedir. Müvekkillerinin en kısa sürede sonuç alması için çalışmalarını yürütmektedir. İş davalarında yargılama süresi uyuşmazlık konusuna, dosyanın hakimine, dosyaya atanan bilirkişilere ve hatta dinletilecek tanıklara göre değişkenlik göstermektedir. İş davaları Ülkemizde yargı işleyişindeki aksaklıklardan sebep genellikle uzun bir yargılama süresini gerektirmektedir. Uzun süren bu davalarda müvekkillerin dava sonunda kazandığı haklar ve bunların kazanım süreçleri ile ilgili gereken zamanlar hak sahiplerinin uzun süreç ve uğraş ile yorulmasına da neden olmaktadır. Arabuluculuk süreçleri ile hak sahipleri hızlı ve etkin şekilde çözümler bulunmaktadır. Av.Arb.Merve Topbaşoğlu Kolman, arabuluculuk ve dava süreçlerini etkin yöneterek müvekkillerinin maksimum fayda ile adalet arayış süreçlerini tamamlamaktadır. İşe iade davaları, tazminat davaları, iş kazası nedeniyle oluşan davalarda, SGK uyuşmazlıklarında, İzmir işçi, işveren ve İzmir iş avukatı olarak Av.Arb.Merve Topbaşoğlu Kolman mevzuata uygun ve teknik detaylara hakim bilgi birikimi ile müvekkillerinin taleplerinin çözüm ortağı olarak çalışmaktadır.