Reddi Miras Şartları

Reddi Miras Şartları; Reddi Miras, mirasçıların mirası kabul etmemesi durumunda başvurması gereken hukuki işlemdir. Türk hukukunda miras bırakan öldükten sonra “tereke” denilen kavram ortaya çıkar. Tereke, ölmüş veya gaipliğine karar verilmiş kişilerin mal varlıkları, hak ve borçlarının bütününe verilen isimdir. Yani tereke miras bırakanın aktif ve pasiflerinin tamamını içinde barındırır. Miras hukukunda terekeyi “mal varlığı” veya “miras” ile aynı anlamda kullanıldığını görmek mümkündür.

Bazı hallerde bu terekedeki pasif değerler aktif değerlerden fazla olduğunda yani miras bırakanın borçları mal varlığından fazla olduğunda veyahut hiçbir sebebi olmaksızın mirası kabul etmek istemeyen mirasçılar olacaktır. Bu durum için reddi miras hususu gündeme gelir. Reddi miras hakkı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu madde 605 ve devamında düzenlenmiştir. Bu hak, miras bırakanın vefatından sonra kullanılma imkanı olan ve mirasçının miras bırakanın mal ve borçlarından terkini sağlar.

Reddi Miras Şartları Nelerdir

Reddi miras, gerçek ve hükmi ret olarak ikiye ayrılmaktadır. Mirasın gerçek reddinde mirasçı kendi iradesi ile mirasçılık sıfatından vazgeçmektedir. Mirasın hükmen reddinde ise mirasçının herhangi bir beyanına gerek kalmadan hükmen gerçekleşen bir ret halidir. Buna göre 

Mirasın gerçek reddinin şartları:

• Bu hak mirasçılık sıfatına sahip olunmasıyla kullanılabilmektedir. Bu durumda bu hak, ancak miras bırakan vefat ettiği durumda kullanılır. Miras bırakanın vefatının ardından tereke mirasçıya intikal edecek ve ardından mirasçı dilerse bu hakkını kullanabilecektir. 
• Reddin gerçekleşmesi bozucu yenilik doğuran bir irade beyanıyla olur. Bu beyanın herhangi bir şekil şartı yoktur. Yazılı veya sözlü yapılabilir. Ret beyanının miras bırakanın son yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesine yazılı veya sözlü olarak başvuru yapması yeterli olacaktır. Mirası ret iradesi açıkça yapılmalıdır. Bu beyan, sonrasında mahkemece tutanak altına alınır. 
• Mirası reddedecek mirasçının bu işlemi yapabilmesi için fiil ehliyetine sahip olması gerekmektedir. Bu hak kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olmadığı için, mirasçının yetki vereceği bir temsilci vasıtasıyla da bu işlem gerçekleştirilebilir. 
• Mirasın reddi kayıtsız ve şartsız olmalıdır. Şarta bağlı yapılmış olan reddi miras geçersiz sayılacak ve reddedilecektir. Ancak süresi içinde yeniden kayıtsız şartsız reddi miras talebi gerçekleşirse bu sefer geçerli olacaktır.
• Miras bırakanın vefatının ardından mirasçının bunu öğrenmesinden itibaren 3 aylık bir süre içinde bu hak kullanılabilir. 3 aylık süre hak düşürücüdür. Yani bu süre geçtikten sonra mirasın reddi talep edilemeyecek, edilse de reddedilecektir.

Mirasın hükmi reddinin şartları:

• Miras bırakanın ödemeden aczinin açıkça veya resmi olarak belirlenmiş olması gerekmektedir. 
• Ödemeden aczin açıkça belirli olması miras bırakanın yakın mirasçıları ve yakın çevresi tarafından biliniyor olmasıdır.
• Aczin resmi olarak belirli olması da miras bırakan hakkında aciz belgesinin mevcut olma halidir. 
• Hükmi ret durumunda mirası reddettiğine dair bir karine hali mevcut olduğundan herhangi bir başvuruya gerek yoktur. Ancak çıkabilecek olası uyuşmazlıkları bertaraf etmek adına asliye hukuk mahkemesine başvurmak faydalı olacaktır. 

Reddi Miras Hangi Durumlarda Yapılır?

Reddi miras, miras bırakanın terekesi içerisinde pasiflerinin aktiflerinden fazla olduğu durumlarda yani miras bırakanın mal varlığının, borçlarını ödemeye yetmediği hallerde mirasçılar tarafından başvurulan bir yoldur. Reddi miras yoluna gitmeyen mirasçılar, külli halefiyet ilkesi gereği doğrudan mirasçı olacakları için mirası reddetmedikleri takdirde miras bırakanın borç ve yükümlülüklerinden kendi mal varlıklarıyla da sorumlu olacaklardır. 

Tek taraflı irade beyanıyla gerçekleşen bu ret hakkı bazen maddi bazen de manevi sebeplere dayalı olarak kullanılabilmektedir. Ölümü halinde miras bırakanın borçları onun aktifinden sağlanamadığında, mirasın kendisine intikal ettiği mirasçılar da kendi mal varlıklarıyla tıpkı miras bırakan gibi ondan alacaklılara karşı sorumlu olacaktır. Bu gibi hallerde miras bırakanın borçlarını ödemek istemeyen veya buna gücünün yeteceğini düşünmeyen mirasçılar mirasın reddi yoluna başvururlar.

Bazı hallerde ise manevi sebepler nedeniyle mirası reddetme isteği olabilmektedir. Bu hallerde genelde mirasçılar, miras bırakanın sağlığında gördükleri kötü muamele üzerine mirası reddetmek istemektedirler.

Mirasın reddedilmesi hukuki bir süreçtir ve bir avukatın danışmanlığında gerçekleştirilmesi önemlidir. Miras hukukuyla ilgili detaylı bilgi almak ve mirasın reddi işlemi için gereken adımları takip etmek için bir avukattan destek almanız öneririz.

Kimler Reddi Miras Yapamaz?

Reddi miras hakkı, miras bırakanın vefatının ardından, miras bırakanın borç ve yükümlülüklerini üstlenmek istemeyen mirasçılar için kullanılan bir haktır. Öyle ki mirasçılar, miras bırakanın ölümünü öğrenmelerinin ardından başlayan 3 aylık süre içerisinde kayıtsız şartsız irade beyanıyla, miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesine yapılacak bir başvuru neticesinde miras bırakanın borç ve yükümlülüklerinden kendi mallarıyla sorumlu olmaktan kurtulacaklardır.

Reddi miras yapılabilmesi için mirasçının, miras bırakanın ölümü anında mirasçı sıfatını taşıyor olması gereklidir. Miras bırakanın sağlığında yapılan mirastan feragat veya vefatı halinde ortaya çıkan mirastan yoksunluk ve mirastan çıkarılma hallerinde, miras bırakanın mirasçısı sayılmayacağından mirası ret işlemini yapamazlar.

Bununla birlikte Türk Medeni Kanunu madde 610/2’de reddetme süresi yani miras bırakanın ölümünün öğrenilmesinden itibaren 3 aylık süre içerisinde, mirası kabul ettiğine karine teşkil edecek herhangi bir işlemde bulunmak; örneğin terekedeki malların satışını yapan, terekedeki malları saklayan veya alışılmışın dışında faaliyetlerde bulunan kimseler reddi miras hakkını kullanamazlar.

Reddi Miras İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Mirasın hükmen reddi için gerekli belgeler:

Mirasın hükmen reddi murisin (miras bırakanın) aczinin açıkça veya resmen belli olması halinde gerçekleşeceği için, bu durumda aczinin resmen belgelendiği aciz vesikasına ihtiyaç vardır. Bu aciz vesikasının varlığı halinde zaten kendiliğinden ret gerçekleşmiş olur ancak olası bir uyuşmazlık halini önlemek için miras bırakanın son yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesine yapılacak bir başvuru ile bunun önüne geçilebilir.

Bu işlemi yapabilmek için noterden veya sulh hukuk mahkemesinden veraset ilamı yani mirasçılık belgesi alınmalıdır. Bununla birlikte mahkemeye başvurulacağı için bir dilekçe hazırlanmasında fayda olacaktır. Özetle gerekli olan belgeler:

• Miras bırakanın aciz vesikası
• Veraset ilamı
• Dava dilekçesi

Mirasın gerçek reddi için gerekli belgeler:

Mirasın gerçek reddi için kayıtsız şartsız irade beyanı çok önemlidir. Bunun için bu beyanın ifade edilmiş olduğu bir dava dilekçesi hazırlanıp sulh hukuk mahkemesine sunulması gerekmektedir.

Mirasın reddi miras bırakanın ölümüyle birlikte gerçekleştirilebileceğinden, miras bırakanın ölüm belgesi de bu işlem için gerekli olan belgelerdendir. Yine bu ret işlemi için mirasçılık sıfatına sahip olunmalıdır. Bunu da veraset ilamı alınarak belirtilebilir. Atanmış mirasçı olması durumunda da yine bunu ispat edecek (miras sözleşmesi veya vasiyetname örneği) gereklidir.

• Kayıtsız şartsız irade beyanı içeren dava dilekçesi
• Miras bırakanın ölüm belgesi
• Veraset ilamı/atanmış mirasçı ise miras sözleşmesi veya vasiyetname örneği
• Miras bırakanın borçlu olduğunu gösterir belgeler mevcutsa bunlar da eklenebilir.