2023 yılında yapılan EYT düzenlemeleri sonrasında Bağ-Kur sigortası ile çalışan erkek kişiler için yeni düzenleme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bağ-Kur EYT mağdurları emeklilik gün sayısının 7200 güne indirilmesi için kanuni düzenleme beklemektedir. Makalemizde Bağ-kurlu çalışanlar için EYT konuları ayrıntıları ile incelenmiştir. Bağ-Kur, bir sigorta türüdür. Bu sigorta türünde bağımsız çalışan kişiler yer alır. Aynı zamanda kanunda tanımlanmayan meslek grupları da bu sigorta türü dahilindedir. Kişiler Bağ-Kur’a kendileri başvurur. Bu sigorta türü işverenler tarafından yapılmamaktadır. Bağ-Kur’lu olan kimseler kendi primlerini ödeyerek sigortalı olurlar. İzmir SGK Avukatı Merve Kolman, bu konuda hukuki destek sağlamaktadır.
EYT Bağ-Kur Şartları
Konu Başlıkları
Halk arasındaki biliniş şekli ile EYT, “Emeklilikte Yaşa Takılanlar” anlamına gelmektedir. Emeklilikte yaşa takılan kişiler, emekli olmaları için gereken şartları tamamlamış kişilerdir. Gerekli şartları tamamlamakla birlikte bu kişilerin yaşları emeklilik düzeyi için yeterli olmamaktadır. Emeklilik için gereken şartlar, prim günü ve çalışma süresi olarak ifade edilebilir. Emeklilikte yaşa takılan kişiler prim günü ve çalışma süresini doldurmuşlardır. Bununla beraber kanunen gerekli olan yaş sınırına erişmeyi beklemektedirler. 3 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete ‘de yayınlanan kanun uyarınca yaş şartı kaldırılmıştır. Böylece prim günü ve çalışma süresini dolduran kişiler, yaş sınırını beklemeksizin emekli olabileceklerdir. Bağ-Kur’lu olan kişiler için emekli olma şartları, Sosyal Sigortalar Kurumu’na bağlı kişilere nazaran farklılık göstermektedir. Sosyal Sigortalar Kurumu’na tabi çalışan kişilerde prim günü sayısı, kadın veya erkek fark etmeksizin 5 bin gün olarak belirlenmiştir. Bağ-Kur’lu olan kişilerde ise prim günü sayısı, çalışan kişinin kadın ve erkek olmasına göre farklılık göstermektedir. Prim günü sayısı kadınlar için 7.200 gün olarak belirlenmiştir. Çalışan kişinin erkek olması durumunda ise prim günü sayısı 9 bindir. Aynı şekilde hizmet süresi de kadın ve erkeğe göre değişiklik göstermektedir. Kadınların emekli olması için 20 yıl hizmet süresi yeterlidir. Bu süre çalışan kişinin erkek olması durumunda ise 25 yıla çıkmaktadır. Tüm bu şartların yanı sıra EYT yasası ile emekli olmak isteyen kişi, sigorta girişini 8 Eylül 1999 ve öncesinde yaptırmış olmalıdır.
Bağkur Emeklilik Şartları
Bağ-Kur; genellikle işverenlerin, bağımsız çalışanların veya kanunda tanımlanmayan meslek grubu çalışanlarının sigorta kurumudur. Bağ-Kur ödemeleri kapsamında olan kişilerin ödemeleri Sosyal Sigortalar Kurumu’na bağlı olan kişilerin ödemelerine nazaran farklılık gösterir. Bunun sebebi Sosyal Sigortalar Kurumu’na bağlı olan kişilerin ödemelerinin işverenler tarafından yapılmasıdır. Bağ-Kur’lu olmak isteyen kişiler ise prim ödemelerini
kendileri yaparlar. Bağ-Kur kapsamında emekli olmak için gereken şartlar iki şekilde ifade edilebilir. Bunlardan biri, vatandaşlık şartıdır. Bağ-Kur’lu olmak için aranan ilk şart, kişinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmasıdır.
Bağ-Kur emekliliği için aranan diğer şart ise zorunlu sigortalılığın gerekmemesidir. Örneğin işveren veya iş yerine bağlı çalışma durumunda zorunlu sigortalılık gündeme gelir. Bu şekilde zorunlu sigortalı kapsamında olmayan kişiler, Bağ-Kur’dan emekli olabileceklerdir.
EYT Bağ-Kur Prim Gün Sayısı
EYT Bağ-Kur prim gün sayısı, yaş haddi beklemeksizin emekli olmak için aranan şartlardan biridir. Bağ-Kur kapsamında emekli olacak kişiler için aranan prim gün sayısı cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Bağ-Kur ile EYT kapsamında emekli olmak isteyen kimse kadın ise aranan prim günü sayısı 7200 gündür. Aynı şekilde emekli olmak isteyen kişi erkek ise bu prim günü süresi 9 bin gün olmaktadır. Bağ-Kur kapsamında emekli olmak isteyen kişiler için aranan prim gün sayısı Sosyal Sigortalar Kurumu kapsamındaki kişilere göre daha fazladır. Özellikle erkekler bakımından neredeyse iki katı prim günü sayısı aranmaktadır. Bu husus tartışmalara yol açmıştır. Vatandaşlar bu durumun hakkaniyete aykırılık arz ettiğini ileri sürerek prim günü sayısının düşürülmesinin talep etmektedirler. Bahsedilen konuda tartışmalar sürmekle beraber henüz yasal bir düzenleme bulunmamaktadır.
99 Öncesi Bağ-Kur Emeklilik Şartları
99 öncesi Bağ-Kur emeklilik şartlarına EYT düzenlemesi ile değişiklik getirilmiştir. Getirilen düzenleme ile sigorta girişi belli bir tarihten önce olan kişiler erken emekliliğe başvurabilecektir. EYT düzenlemesi ile belirlenen tarih 8 Eylül 1999’dur. Yani bu tarih ve öncesinde sigortası başlamış olan kişiler EYT düzenlemesinden yararlanabilecektir. 99 öncesi Bağ-Kur emeklilik şartları genel olarak prim günü sayısı ve hizmet süresi olarak ifade edilebilir. EYT düzenlemesinden önce kademeli olarak yükseltilen yaş şartı artık aranmayacaktır. Böylece kişiler gerekli prim gün sayısı ve hizmet süresini doldurarak emekli olabileceklerdir. Prim gün sayısı ve hizmet süresi Bağ-Kur’lu olan kişiler için cinsiyete göre farklılık gösterir. Cinsiyete göre Bağ-Kur emeklilik şartları şu şekilde belirtilebilir:
- Kadın için 7.200 prim gün sayısı ve 20 yıl hizmet süresi,
- Erkek için 9 bin prim gün sayısı ve 25 yıl hizmet süresi.
5 Yıl Erken Emeklilik Yasası
5 yıl erken emeklilik yasası Bağ-Kur kapsamında emekli olmak isteyen kişiler içindir. Bu düzenlemenin vücut bulma sebebi Sosyal Sigortalar Kurumu ile Bağ-Kur arasındaki prim gün sayısı eşitsizliğidir. Bilindiği üzere Sosyal Sigortalar Kurumu kapsamında emekli olmak için gereken prim gün sayısı 5 bindir. Ayrıca aranan 5 bin günlük prim gün sayısı kadın veya erkeğe göre değişiklik göstermemektedir. Bunun yanında Bağ-Kur kapsamında emekli olmak isteyen kimseler için gereken prim gün sayıları ise SSK’ya nazaran daha fazladır. Ayrıca Bağ-Kur’lular için aranan prim gün sayısı kadın ve erkeğe göre de değişiklik göstermektedir. Haliyle hem SSK kapsamında olan kişilerden fazla prim gün sayısı bulunması hem de kadın ve erkek arasındaki prim gün sayısı eşitsizliği halkı talebe yönlendirmiştir. 5 yıl erken emeklilik yasası ile Bağ-Kur kapsamında emekli olmak isteyen erkeklerin doldurması gereken 9 bin günlük prim gün sayısının düşürülmesi amaçlanmaktadır. Böylece erkek çalışanlar için aranacak olan prim gün sayısı 9 binden 7.200 güne düşürülecektir. Aradaki prim gün sayısı yaklaşık olarak 5 yıla karşılık gelmektedir. Dolayısıyla Bağ-Kur’lu erkekler 5 yıl önce emekli olma hakkına kavuşacaklardır.
Bağ-Kur’da 7200 Gün Kimleri Kapsıyor
Bağ-Kur’da 7200 gün asıl olarak erkek çalışanları kapsamaktadır. Bunun sebebi Bağ-Kur’lu kadın çalışanlar için aranan prim gün sayısının hali hazırda 7200 gün olmasıdır. Kadınlar için 7200 gün aranmakla birlikte Bağ-Kur’lu erkekler için aranan prim gün sayısının 9 bin gün olması adil bir sonuç doğurmamaktadır. Bu hakkaniyete aykırı uygulamanın bir diğer sebebi de Sosyal Sigortalar Kurumu çalışanları için aranan prim gün sayısının kadın erkek fark etmeksizin 5 bin gün olmasıdır.
Prim gün sayısının Bağ-Kur’lularda 7.200 güne indirilmesi beklenen düzenlemede 8 Eylül 1999 tarihi ve bundan önce önce işe başlayan kişiler yer almaktadır. Yani sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesi olan erkek çalışanlar emekli olabilecektir. 7200 gün düzenlemesi kapsamında küçük esnafın yer alacağına ilişkin açıklamalar bulunmaktadır. Henüz yasalaşmış bir düzenleme bulunmamakla beraber prim günü indiriminde sadece küçük esnafın yer alması yine hakkaniyete aykırı sonuçlar doğuracaktır. Bu sebeple küçük esnaf dışındaki Bağ-Kur’lu çalışanlar bakımından da prim gün sayısının düşürülmesi halk tarafından talep edilmektedir.
Bağ-Kur Emeklilik 7200 Güne Düştü Mü?
Bağ-Kur emekliliğinin 7.200 güne düştüğüne ilişkin yasal bir düzenleme henüz bulunmamaktadır. Emeklilikte yaşa takılanlar yani EYT düzenlemesi ile kaldırılan yaş şartı birçok kişinin erken emekli olmasına yardımcı olmuştur. Bunun yanı sıra yaş şartı kaldırılmış olsa dahi prim gün sayısını dolduramadığı için emekli olamayan çalışan kişiler bulunmaktadır. Bu mağduriyetin bir sebebi de prim gün sayısının belirli kesimler için yüksek tutulmuş olmasıdır. Buna örnek olarak Bağ-Kur’lu erkek çalışanlar verilebilir. EYT düzenlemesi ile sadece yaş şartına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Bağ-Kur’lu erkek çalışanlar için 9 bin prim gün sayısı aranmaya devam etmektedir. Bu kişiler prim gün sayılarının 7200 güne düşmesi ile erken emeklilik talebinde bulunmaktadırlar. İlgili mercilerce birtakım açıklamaların yapılmasına rağmen henüz yasalaşmış bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu sebeple Bağ-Kur emeklilik şartlarında prim gün sayısı bakımından bir düzenlemenin yapılmadığı belirtilebilir. Dolayısıyla Bağ-Kur emeklilik 7200 güne henüz düşmemiştir.
Bağ-Kur’lular EYT kapsamına Giriyor Mu?
Bağ-Kur’lular EYT kapsamına girer. 3 Mart 2023’te Resmi Gazete’de yayınlanan EYT düzenlemesi üç sigorta grubunu da kapsamaktadır. Dolayısıyla düzenleme kapsamına Sosyal Sigorta Kurumu, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’na tabi kişiler girmektedir. EYT düzenlemesi kapsamına bu üç grubun da girmesine rağmen emeklilik için aranan şartlar farklılık gösterir. Bağ-Kur’lular genellikle bağımsız çalışan kişilerden oluşur. Bu kişiler işverene bağlı çalışan kişilerden farklı olarak emeklilik için gerekli ödemelerini kendileri yapmaktadırlar. Aynı zamanda bu kişilerin yapacakları ödeme Sosyal Sigortalar Kurumu’na bağlı olarak çalışan kişilerin yapacağı ödemelerden daha yüksek miktardadır. EYT düzenlemesi kapsamında yer alan Bağ-Kur’luların emekli olmak için yerine getirmesi gereken şartlar aşağıdaki şekilde belirtilebilir.
- 8 Eylül 1999 ve önceki tarihte işe başlamış olmak. Yani sigorta giriş, başlangıç tarihinin 8 Eylül 1999 ve öncesi olması,
- Kadın çalışanlar için 7200 prim gün sayısını doldurmak. Aynı zamanda 20 yıl hizmette bulunmak,
- Erkek çalışanlar için 9 bin prim gün sayısını doldurmak. Bunun yanında 25 yıl hizmette bulunmak.
Bağ-Kur Erken Emeklilik
Bağ-Kur erken emeklilik 3 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan EYT yasası ile gündeme gelmiştir. Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesine göre 20 yıl hizmet 7200 gün prim sayısını dolduran kadın emekliliğe hak kazanır. Aynı şekilde 25 yıl hizmet 9 bin gün prim sayısını dolduran erkek çalışanlar emekli olabilecektir. Bu şartların yanı sıra emekli olmak isteyen kişilerin sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesi olmalıdır. Böylece EYT
yasası ile Bağ-Kur’lulara emeklilik fırsatı gelmiştir. Bağ-Kur erken emeklilik fırsatının bir görünüşü de prim sayısının 7200 güne düşürülmesidir. Bu konuda çalışmalar sürmekle beraber düzenlemeler yasa halini alırsa yaklaşık 5 yıl erken emekli olma fırsatı gündeme gelecektir. Bu husus Bağ-Kur’lu erkek çalışanlar için aranan 9 bin günlük prim gün sayısının 7.200 güne düşürmesi ile olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
- Bağ-Kur 7200 Güne Düştü Mü? Bağ-Kur kapsamında çalışan kimseler için prim gün sayısına ilişkin herhangi bir yeni düzenleme şu anda bulunmamaktadır. Bağ-Kur’lular için prim gün sayısı halihazırda erkeklerde 9 bin, kadınlarda 7.200 gündür. Henüz Bağ-Kur prim gün sayısı 7200 güne düşmemiştir.
- 2000 2008 Arası Erken Emeklilik Var Mı? 2000-2008 arası erken emekliliğe ilişkin düzenleme henüz bulunmamaktadır. EYT düzenlemesi kapsamı dışında kalan kişiler için kademeli emeklilik sistemi talebinde bulunulmaktadır. Bunun yanında bu talebe ilişkin henüz yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Kademeli emeklilik sisteminin yasal hale gelmesi, 2000-2008 arası sigorta başlangıcı bulunan kişilere ilişkindir. Bu kişiler diğer koşulları sağladıklarında erken emeklilik fırsatına erişebileceklerdir.
- Bağ-Kur 5400 Günden Emeklilik Şartları Bağ-kur 5400 günden emeklilik, kısmi emeklilik anlamına gelir. Böylece hizmet ve prim şartlarını sağlamış kişiler yaş şartını sağlamayı beklemeden emeklilikten faydalanabileceklerdir. Aranan şartlar 5400 günlük prim gün sayısı ve 15 yıllık çalışma süresidir. Bu şartları sağlayan erkek, 55 yaşını doldurduğunda emekli olabilir. Kadın ise 50 yaşını doldurmasıyla emeklilik hakkını kazanacaktır.
- Bağ-Kur 7200 Ne Zaman Düşecek? Bağ-Kur’lular için gereken prim sayısının 7200 güne düşürülmesi, EYT düzenlemesinin yasa haline getirilmesinden beri gündemdedir. Prim gün sayısının düşürülmesine ilişkin çalışmalar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nezdinde de devam etmektedir. Yakın gelecekte bu talebe ilişkin düzenleme beklenmesine rağmen henüz resmi bir açıklama bulunmamaktadır.
