Yurt dışı emeklilik, Türk vatandaşlarının yurt dışında geçirdikleri sürelerin Türkiye’de sosyal güvenlik kapsamında değerlendirilmesidir. 3201 sayılı “Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun” ile düzenlenen bu imkan, Türk vatandaşlarının ve doğumla Türk vatandaşı olup çıkma izniyle vatandaşlıktan çıkanların (mavi kartlıların) Türkiye’den emekli olabilmesini sağlar. Bu kişiler, 18 yaşını doldurduktan sonra yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık sürelerini dikkate alarak emekli olabilirler. Ayrıca, kadınlar için yurt dışında ev kadını olarak geçirilen süreler de emeklilik hesabına katılmaktadır.
Yurt Dışında Çalışan Birinin Türkiye’de Emekli Olması
Konu Başlıkları
Yurt dışında çalışan bir Türk vatandaşının Türkiye’de emekli olabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Bu süreç, yurt dışında çalışarak geçirilen sürelerin Türkiye’de emeklilik için kullanılması üzerine kuruludur. Çalışılan süreler ve bir yıla kadar işsizlik süreleri emeklilik için gün hesabına katılabilir. Çalışılan sürelerin Türkiye’de emeklilik için kullanılabilmesi için bu sürelerin belgelendirilmesi gerekir. Bu belgeler, yurt dışında bağlı olunan kurumdan alınan hizmet cetveli ile sağlanabilir.
Çalışma süreleri belgelendirildikten sonra nüfus kayıt örneği ve talep dilekçesi ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurulmalıdır. Başvuru sonrasında borçlanılacak her gün için bir prim borcu tahakkuk ettirilir ve bu borcun ödenmesi gerekmektedir. 3201 sayılı kanunun 4. maddesine göre tahakkuk eden borcun tebliğinden itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekir, aksi halde yeniden başvuru yapılması gerekmektedir.
Yurt Dışı Emeklilik İçin Gereken Süre
Yurt dışı emeklilik için gereken süreler, belgelerle ispat edilen son tarihten geriye doğru hesaplanacaktır. Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan ülkelerdeki hizmetlerin yurt dışı emeklilik süresi olarak borçlanılması mümkündür. Ancak, bu durumda sözleşme yapılan ülkede ilk işe başlama tarihi dikkate alınmaz.
Özel hüküm bulunan uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde ise sigorta giriş tarihi Türk sigortasına giriş tarihi olarak kabul edilir. 01.08.2019 tarihi itibariyle yurt dışından borçlanılan süreler Bağ-Kur kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir. Bu süre en az 5400 iş günüdür.
Yurt Dışı Hizmet Borçlanması
Yurt dışı hizmet borçlanması, sigortalılık süreleri, işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçirilen süreleri kapsar. Borçlanma için gerekli sürelerin talep tarihinde Türk vatandaşı olmak gereklidir. Sigortalılık süreleri, sigortalı olarak çalışılan süreler ve çalışmaya eşdeğer süreleri içerir. İsteğe bağlı ödenen prim süreleri ve işsizlik ödeneği gibi süreler de bu kapsama girer. İşsizlik süreleri bir yıla kadar kabul edilebilir. Ev kadını olarak geçirilen sürelerde ise medeni durum şartı aranmaz.
Yurt Dışı Ev Kadını Borçlanması
Yurt dışında ikamet eden 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşı kadınlar için önemli bir imkan tanıyan düzenleme, medeni hal gözetmeksizin ev kadını olarak geçirilen sürelerin borçlanılmasını sağlar. Bu sürelerin borçlanılabilmesi için ilgili ülkede ikameti kapsayan pasaportlar ve adres gösterir faturalarla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurulmalıdır. İkameti gösteren belgeler gaz, su, elektrik gibi hizmetlere ilişkin olabilir. Bu belgeler ve T.C. kimlik kartının ibrazı ile işlemlere başlanabilir. İşlemlerin tamamlanması ve prim tutarının ödenmesiyle borçlanma gerçekleştirilir.
Yurt Dışı Hizmet Birleştirmesi
Yurt dışı hizmet birleştirmesi, yurt dışına gerçekleşen işçi göçünün bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. İşçilerin yurt dışındaki çalışmaları bu imkan sayesinde sosyal güvenlik haklarını koruma altına alır. Türkiye’deki sigortalarından yararlanmak isteyen işçiler, belgelendirme şartıyla tüm çalışma sürelerini hizmet birleştirmesi yaparak Türkiye’de saydırabilirler. Hizmet birleştirilmesi yapılabilmesi için kişilerin 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşı olması gereklidir.
Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni ile vatandaşlıktan çıkanlar da hizmet birleştirmesinden yararlanabilirler. Borçlanma sürelerini belgelendirmek ve usulüne uygun şekilde yazılı istekte bulunmak da diğer şartlardır. Yazılı istek, “yurt dışı süreleri borçlanma talep dilekçesi” doldurulması ve imzalanmasıyla yerine getirilir. Tüm bu şartların sağlanmasıyla kişiler Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurabilir.
Yurt Dışı Borçlanma İçin Gerekli Evraklar
Yurt dışı borçlanma için gerekli evraklar, kişinin vatandaşlığını ve çalışmasını gösteren belgelerden oluşur. Yurt dışı borçlanma dilekçesi, T.C. kimlik belgesi ve pasaport gibi belgeler gerekli evraklar arasındadır. Ev kadını olarak borçlanılmak isteniyorsa ikamet belgesi de gereklidir. Başvurular Türkiye’de yapılacaksa yabancı ülkelerden alınan belgelerin yeminli tercümanlarca tercüme ettirilmesi gerekir. Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalanan ülkelerdeki hizmetler için sigorta sürelerini gösterir belgenin aslı ve tercümesi gereklidir. Bu belgeler Sosyal Güvenlik Kurumu’na ibraz edilmelidir. Sözleşme imzalanmayan ülkelerdeki hizmetler için ise ilgili ülke Türk temsilciliğinden alınacak hizmet belgesi yeterlidir.
Yurt Dışı Borçlanma Günlük Prim 2024
2024 yılı için yurt dışı borçlanma günlük prim miktarı, prime esas asgari ve azami arası seçilecek günlük kazancın %45’ine göre belirlenir. Borçlanılacak bir gün için ödenmesi gereken tutarın alt sınırı yaklaşık 300 TL, üst sınırı ise yaklaşık 2250 TL’dir.
Yurt Dışı Borçlanma ile Emekli Olan Yurtdışında Çalışabilir Mi?
Yurt dışı borçlanma ile emekli olan kişiler, yurt dışında çalışamazlar. Sosyal Güvenlik Kurumu, yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmaya başlanması halinde aylıkları keser. Ancak, yurt dışında kısa süreli çalışmaya tabi işler bu yaptırımın dışında tutulmuştur.
Çifte Emeklilik Almanya-Türkiye Olur Mu?
Çifte emeklilik Almanya ve Türkiye’de çalışılan sürelerin çakışmaması halinde mümkündür. İlk ülkede sigorta girişinin yapılması ve diğer ülkedeki çalışma sürelerinin de borçlanılmasıyla iki ülkeden de emekli olunabilir.
