Nafaka Artırım Davası Nedir, Şartları, Dilekçesi

Nafaka artırım davası, boşanma sonrası belirlenen nafaka ödeme koşullarının değiştirilmesi için açılan bir hukuk davasıdır. Nafaka ödeme koşullarındaki değişiklikler, nafaka alıcısının gelir durumunda, sağlık sorunlarında, iş kaybında veya mali sıkıntılarda meydana gelebilmektedir. Bu durumlarda, nafaka alıcısı, nafaka tutarının artırılmasını talep etmek için nafaka artırım davası açabilir. Mahkeme, nafaka ödeme koşullarında değişiklik olup olmadığını ve nafaka tutarının artırılıp artırılamayacağını değerlendirir ve karar verir. Nafaka artırım davası, nafaka alıcısının haklarını korumak için kullanılabilecek önemli bir araçtır.

İlgili Makale: Nafaka Nedir?

Nafaka Artırım Davası Nedir?

Nafaka artırım davası, boşanma kararına bağlı olarak belirlenen nafaka tutarının değiştirilmesi için açılan bir hukuk davasıdır. Bu dava, nafaka ödemelerinin artırılması talebine dayanır ve nafaka alıcısı tarafından açılır.

Nafaka, boşanma veya ayrılık sonrasında, gelir durumu yetersiz olan eşe veya çocuklara geçici veya sürekli olarak ödenen bir ödemedir. Nafaka, eşler arasındaki maddi farklılıkları dengelemek için tasarlanmıştır ve genellikle boşanma kararının bir parçası olarak belirlenir. Ancak, zamanla nafaka ödeme koşullarında değişiklikler meydana gelebilir. Nafaka artırım davası, nafaka tutarının artırılmasına neden olan değişikliklerin olduğu durumlarda kullanılır.

Nafaka artırım davası, nafaka alıcısı tarafından açılabilir. Nafaka alıcısı, nafaka ödeme koşullarının değiştiğini ve daha yüksek bir nafaka tutarına ihtiyaç duyduğunu iddia eder. Nafaka ödeme koşullarındaki değişiklik talepleri, nafaka alıcısının gelir durumundaki değişiklikler ve çeşitli ihtiyaç faktörlerinden kaynaklanabilir. Nafaka artırım davası, genellikle nafaka ödeme süresi boyunca açılabilir ve nafaka alıcısının ihtiyaçlarının artması durumunda da açılabilir.

Nafaka artırım davası, mahkeme kararı ile sonuçlanır. Mahkeme, nafaka ödeme koşullarında değişiklik olup olmadığını ve nafaka tutarının artırılıp artırılamayacağını değerlendirir. Mahkeme, nafaka ödeme koşullarının değiştiğini kabul ederse, nafaka tutarını artırabilir veya artırmayabilir. Nafaka artırım davası, nafaka ödeme koşullarında başkaca durumlar olduğunda nafaka alıcısının haklarını korumak için kullanılabilecek önemli bir araçtır.

Nafakanın miktarının arttırılması veya azaltılması için mutlaka mahkemeden talepte bulunulmalıdır. Bu talep için belirli bir zaman sınırı yoktur, ancak talep halinde, hâkim tarafların ekonomik durumlarında artış veya azalma olup olmadığını tespit etmeli ve hakkaniyete göre karar vermesi gerekir. Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesi uyarınca hâkim, irat şeklinde ödenen nafakanın gelecek senelerde tarafların sosyal ve ekonomik hâllerine göre ne kadar ödenmesi gerektiğini kararlaştırılabilir. Bu hüküm, tarafların sürekli olarak değişiklik gösteren durumlar için her seferinde dava açmalarını engellediğinden usul ekonomisi ve adaletin hızlı işleyişi bakımından yararlı olmuştur.

Nafakanın önceden belirlenmiş olduğu durumlarda bile, edimler arasındaki dengeyi bozan bir durumun ortaya çıkması halinde, taraflar TBK madde 138 uyarınca nafakanın tekrardan uyarlanması talep edilebilir. Bu halde, taraflar öngöremedikleri bir değişiklikle karşılaştıklarını mahkemeye belirtmeli ve bunu ispatlamak durumunda kalırlar. 

Nafaka Artırım Talebinde Bulunulabilecek Nafaka Türleri

Nafaka türleri Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir. Yoksulluk nafakası, tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakası kişilerin talep edebilecekleri nafaka türleridir.

Yoksulluk Nafakası:

Yoksulluk nafakası, boşanma veya ayrılık kararı sonrasında, boşanmış veya ayrılmış olan tarafın, geçimini sağlayacak yeterli maddi kaynağı olmaması durumunda ödenen maddi yardımdır. Bu yardım, boşanma veya ayrılık sonrasında hayat standardını devam ettirebilmek için ihtiyaç duyulan temel ihtiyaçları karşılamak amacıyla sağlanır.

Yoksulluk nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, boşanma veya ayrılık kararından sonra eşlerden birinin geçimini sağlayacak yeterli gelir kaynağı yoksa, diğer eşin yoksulluk nafakası ödemesi gerekmektedir. Nafaka miktarı, kişinin gelir durumu, yaşam standardı ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir.

Yoksulluk nafakası, genellikle boşanma veya ayrılık davası sırasında hükmedilir. Ancak, daha sonra ortaya çıkan bir değişiklik durumunda, nafakanın yeniden belirlenmesi veya arttırılması istenebilir. Bu değişiklikler, örneğin nafaka alan kişinin işe başlaması veya nafaka ödeyen kişinin gelir durumundaki değişiklikler gibi durumlarda olabilir.

Yoksulluk nafakasının şartları:

• Yoksulluk: Nafaka talep eden kişinin yoksul olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Yani, kişinin geliri veya mal varlığı yeterli değilse, nafaka talebinde bulunabilir.
• Boşanma veya ayrılık kararı: Yoksulluk nafakası talebinde bulunabilmek için, boşanma veya ayrılık kararının verilmiş olması gerekmektedir. Nafaka, boşanma veya ayrılık sonrası kararlaştırılır.
• Maddi yardıma ihtiyaç: Nafaka talebinde bulunan kişinin, maddi yardıma ihtiyacı olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Yani, kişinin kendi gelir veya mal varlığı ile geçimini sağlaması mümkün olmamaktadır.
• Hakkaniyet: Nafaka talep eden kişinin talebinin hakkaniyet çerçevesinde olması gerekmektedir. Yani, nafaka talebinin miktarı, kişinin ihtiyaçlarına göre makul bir düzeyde olmalıdır.

Türk Medeni Kanunu’na göre, yoksulluk nafakası talep etmek isteyen kişiler, kendileri veya aile hukuku avukatları aracılığıyla mahkemeye başvurabilirler. Mahkeme, yukarıda belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğini inceleyerek, hakkaniyete uygun bir karar verecektir.

Tedbir Nafakası:

Boşanma veya ayrılık kararına kadar olan süreçte, gelir ve geçimini sağlama imkânı olmayan tarafın geçimini sağlamak için tedbir nafakası talep edilebilir. Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık sürecindeki geçim sıkıntısını hafifletmek için ödenen bir maddi yardımdır.

Tedbir nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesi ile düzenlenmiştir. Buna göre, eşlerden birinin geçimini sağlayacak yeterli gelir kaynağı yoksa, diğer eşin tedbir nafakası ödemesi gerekmektedir. Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası sürecinde hükmedilir ve boşanma veya ayrılık kararı ile sona erer.

Tedbir nafakası, yoksulluk nafakasından farklıdır. Yoksulluk nafakası, boşanma veya ayrılık kararının ardından ödenen bir maddi yardımdır. Ancak, tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık sürecindeki geçim sıkıntısını hafifletmek için geçici olarak ödenen bir maddi yardımdır.

Tedbir nafakasının şartları:

• Tedbir nafakası talebinde bulunmak için öncelikle başvuruyu yapacak olan kişinin, boşanma veya ayrılık davası sürecinde olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, talep edilen nafakanın ödenmesi gerektiğini gösteren bir sebep de bulunmalıdır. Geçimini sağlayacak yeterli gelir kaynağı olmayan ve diğer eş tarafından ekonomik olarak desteklenmesi gereken taraf, tedbir nafakası talebinde bulunabilir. Ancak, diğer eşin maddi durumunun da göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
• Tedbir nafakası talebinde bulunmak için gerekli olan bir diğer şart ise, talebin haklı ve makul bir sebebe dayanmasıdır. Bu sebepler arasında, diğer eşin maddi durumunun yeterli olması, talep eden tarafın sağlık sorunları veya çocukların bakımı gibi nedenler yer alabilir.
• Tedbir nafakası talep eden tarafın, talebinin gerekçelerini ve miktarını belgelemesi gerekmektedir. Bu belgeler arasında, gelir durumunu gösteren belgeler, sağlık raporları ve diğer gerekli belgeler yer alabilir.
• Son olarak, tedbir nafakası talebinin süresi, boşanma veya ayrılık davası süreci boyunca geçerlidir. Boşanma veya ayrılık kararının verilmesiyle birlikte tedbir nafakası sona erer ve yoksulluk nafakası talep edilebilir.

İştirak Nafakası:

İştirak nafakası, çocukların bakımı ve geçimlerinin sağlanması amacıyla ödenen bir nafaka türüdür. Bu nafaka, boşanan veya ayrılan ebeveynlerden biri tarafından diğer ebeveynin çocukların bakımına ve ihtiyaçlarına katkıda bulunması amacıyla talep edilebilir.

İştirak nafakası, çocukların yaşına, eğitim durumuna, sağlık durumuna ve yaşam standartlarına göre belirlenir. Bu nafaka, çocukların ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılan harcamaları kapsar ve ayrıca çocukların eğitim, sağlık ve diğer sosyal faaliyetler için gerekli masraflarını da içerir.

Boşanma veya ayrılık davası sırasında, çocukların velayeti kimde kalacaksa o taraf iştirak nafakası talebinde bulunabilir. 

İştirak nafakasının şartları:

• Velayet: İştirak nafakası, çocukların velayeti kimde kalıyorsa, diğer ebeveyn tarafından ödenir. Yani, çocukların velayeti ortaklaşa ise, iştirak nafakası ödenmez.
• Maddi durum: İştirak nafakası, diğer ebeveynin maddi durumu dikkate alınarak belirlenir. Maddi durumu iyi olan ebeveyn, daha yüksek bir iştirak nafakası ödeyebilirken, maddi durumu zayıf olan ebeveynin ödeyeceği nafaka miktarı daha düşük olabilir.
• Çocukların ihtiyaçları: Bu nafaka, çocukların ihtiyaçlarını karşılamak üzere yapılan harcamaları kapsar ve ayrıca çocukların eğitim, sağlık ve diğer sosyal faaliyetler için gerekli masraflarını da içerir.
• Geçerlilik süresi: İştirak nafakası, çocukların yaşına ve eğitim durumuna göre belirli bir süre için ödenir. Genellikle, çocuklar reşit olana kadar veya eğitimlerini tamamlayana kadar iştirak nafakası ödenir.
• Değiştirilebilirlik: İştirak nafakası, çocukların ihtiyaçlarına ve tarafların maddi durumuna göre değiştirilebilir. Mahkeme, çocukların ihtiyaçlarına ve tarafların maddi durumlarına göre nafaka miktarını artırabilir veya azaltabilir.

Yardım Nafakası:

Yardım nafakası, boşanma veya ayrılık durumunda eşlerden birinin diğerine maddi destek sağlaması amacıyla ödenen bir nafaka türüdür. Yardım nafakası, diğer nafaka türlerinden farklı olarak, çocukların bakımı için değil, boşanma veya ayrılık sonrası eşlerin yaşam standartlarını korumak için ödenir.

Yardım nafakası, genellikle ekonomik gücü daha düşük olan eşe ödenir ve bu eş, boşanma veya ayrılık sonrası kendi geçimini sağlamakta zorlanıyorsa yardım nafakası talep edebilir. 

Yardım nafakasına ilişkin şartlar:

• Maddi durum: Yardım nafakası, diğer eşin maddi durumu dikkate alınarak belirlenir. 
• Yaşam standardı: Yardım nafakası, boşanma veya ayrılık sonrası eşlerin yaşam standartlarını korumak için ödenir. Bu nedenle, eşlerin boşanma veya ayrılık öncesinde sahip oldukları yaşam standardı, yardım nafakasının belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
• Geçerlilik süresi: Yardım nafakası, belirli bir süre veya eşlerin yeniden evlenmesi veya ekonomik durumlarının iyileşmesi gibi belirli olaylar gerçekleşene kadar ödenir.
• Değiştirilebilirlik: Yardım nafakası, eşlerin maddi durumlarındaki değişikliklere göre değiştirilebilir. Mahkeme, eşlerin maddi durumlarındaki değişikliklere göre nafaka miktarını artırabilir veya azaltabilir. 

Nafaka Artırım Dilekçesi

Nafaka artırım dilekçesi, nafaka ödeme koşullarında değişiklik olduğunu iddia eden nafaka alıcısı veya avukatı tarafından hazırlanır. Dilekçede aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

• Adres ve kimlik bilgileri: Nafaka alıcısının tam adı, adresi, telefon numarası ve T.C. kimlik numarası.
• Mahkeme bilgileri: Nafaka alıcısının ikametgahına en yakın olan Aile Mahkemesi’nin tam adresi.
• Talep edilen nafaka tutarı: Yeni nafaka tutarının talep edilen miktarı ve neden bu miktarın talep edildiği belirtilmelidir.
• Nafaka ödeme koşullarındaki değişiklikler: Nafaka alıcısının gelir durumundaki değişiklikler, sağlık durumu, iş kaybı veya mali sorunlar gibi nedenlerle nafaka ödeme koşullarının değiştiği belirtilmelidir.
• Deliller: Değişen koşulların ispatı için nafaka alıcısı tarafından sunulacak delillerin listesi.
• İstek ve talep: Dilekçe, nafaka alıcısının nafaka artırım talebi ile ilgili mahkemeye başvurduğunu açıkça belirtilmelidir.

Dilekçe, nafaka alıcısı veya vekaleten avukatı tarafından imzalanarak Aile Mahkemesi’ne sunulmalıdır. Ayrıca, dilekçenin birkaç kopyası hazırlanarak mahkeme tarafından talep edildiği takdirde sunulmak üzere saklanmalıdır.

Nafaka Artırım Davası Reddi

Nafaka artırım davası, nafaka alıcısının koşullarında değişiklik olduğunu iddia ettiği ve nafaka ödeme koşullarının yeniden düzenlenmesini talep ettiği bir hukuk davasıdır. Bu tür bir davada mahkeme, talep edilen artışın gerekçeli olup olmadığını değerlendirir ve karar verir.

Nafaka artırım davası reddedilebilir, örneğin;

• Değişiklik yoksa: Nafaka alıcısı, nafaka ödeme koşullarında gerçek bir değişiklik olmadığını kanıtlayamazsa mahkeme talebi reddedebilir.
• İstenen artış gerekçeli değilse: Nafaka alıcısı, talep edilen artışı gerekçelendiremiyorsa, mahkeme talebi reddedebilir.
• Nafaka ödeme yükümlülüğü sona erdiyse: Nafaka ödeme yükümlülüğü süresi dolduysa veya nafaka alıcısı yeni bir evlilik yapmışsa, nafaka artırım davası reddedilebilir.
• İstisnai durumlar: Bazı istisnai durumlarda, örneğin nafaka alıcısı tarafından kusurlu davranış gösterildiği veya nafaka alıcısının ihtiyacı olmadığına dair ciddi kanıtlar sunulduğu takdirde, mahkeme nafaka artırım talebini reddedebilir.

Mahkeme kararına itiraz etmek isteyen taraf, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde itiraz etme hakkına sahiptir.

Nafaka Artırım Davası Açabilmenin Şartları Nelerdir?

Nafaka artırım davası açmak için aşağıdaki şartlar gereklidir:

• Nafaka ödeme yükümlülüğü: Nafaka artırım davası açabilmek için öncelikle bir nafaka ödeme yükümlülüğünün olması gerekmektedir. Yani, nafaka ödeme yükümlülüğü olmadan nafaka artırım davası açılamaz.
• Değişen koşullar: Nafaka artırımı davası, nafaka alıcısının maddi durumunda veya diğer koşullarında önemli bir değişiklik olduğunda açılabilir. 
• Deliller: Nafaka artırım davası açan tarafın, nafaka ödeme koşullarının değiştiğine dair kanıt sunması gerekmektedir. Bu deliller, gelir durumu değişiklikleri, sağlık raporları, işsizlik belgeleri veya diğer mali belgeler olabilir.
• Nafaka artırım talebi: Nafaka artırımı davası açmak için, nafaka alıcısının net bir talebi olması gerekmektedir. Yani, ne kadar artırım talep edildiği açıkça belirtilmelidir.
• Aile mahkemesine başvuru: Nafaka artırım davası, nafaka alıcısının ikametgahına en yakın Aile Mahkemesi’ne başvurularak açılabilir.

Bu şartların tamamlanması durumunda, nafaka alıcısı nafaka artırım davası açabilir ve mahkeme, talep edilen artırımın gerekçeli olup olmadığına karar verir.

Nafaka Artırım Davasında Yetkili Mahkeme Nedir?

Nafaka artırım davaları Aile mahkemelerinde açılır, nafakayı alan kişinin ikamet ettiği yere en yakın mahkeme yetkili mahkemedir. Yani, nafaka alıcısı hangi il veya ilçede yaşıyorsa, o il veya ilçedeki Aile Mahkemesi yetkilidir.

Ancak, nafaka alıcısı ile nafaka ödeyenin farklı yerlerde ikamet etmeleri durumunda, yetkili mahkeme, nafaka ödeyenin ikametgahına en yakın Aile Mahkemesi olacaktır.

Özetle, nafaka artırım davasında yetkili mahkeme, nafaka alıcısının ikametgahına en yakın Aile Mahkemesi veya nafaka ödeyenin ikametgahına en yakın Aile Mahkemesi olarak belirlenir.

Nafaka Artırım Davası Kaç Duruşma Sürer?

Nafaka artırım davasının kaç duruşma süreceği, davaya konu olan koşullara ve delillerin durumuna bağlıdır. Genellikle, nafaka artırım davası bir veya iki duruşma sürer.

İlk duruşmada, tarafların beyanları alınır ve mahkeme delilleri değerlendirir. Tarafların beyanları, nafaka alıcısının maddi durumunun değiştiği, örneğin gelirinin azaldığı veya giderlerinin arttığına dair nedenler içerir. Mahkeme, nafaka alıcısının beyanlarını ve sunulan delilleri değerlendirerek nafaka artırımının gerekçeli olup olmadığına karar verir.

Eğer mahkeme, nafaka artırımı talebini haklı bulursa, ikinci duruşmada nafaka artırımı miktarı belirlenir. Bu duruşmada, tarafların beyanları, sunulan deliller ve hesaplama uzmanının raporu göz önünde bulundurulur. Tarafların anlaşması durumunda, mahkeme tarafından yapılan hesaplamalara dayalı olarak, nafaka artırımı miktarı belirlenebilir.

Özetle, nafaka artırım davası genellikle bir veya iki duruşma sürer ve davaya konu olan koşullara ve delillere bağlı olarak süreç değişebilir.

Nafaka Artırım Davası Kaç Yılda Bir Açılabilir?

Nafaka artırım davası, nafaka alıcısının maddi durumundaki değişiklikler nedeniyle herhangi bir zamanda açılabilir. Yani, nafaka alıcısı, nafaka ödemesinin yetersiz olduğunu düşünüyorsa veya yaşam standartlarındaki değişiklikler nedeniyle daha fazla nafaka talep etmek istiyorsa, herhangi bir zamanda nafaka artırım davası açabilir.

Ancak, nafaka ödeme yükümlülüğünün belirli bir süre ile sınırlandırıldığı durumlarda, nafaka artırım davası açma süresi de sınırlı olabilir. Örneğin, boşanma sonrasında ödenen nafaka miktarı ve süresi, boşanma kararında belirlenmişse, nafaka artırım davası sadece belirtilen süre sona erdikten sonra açılabilir.

Özetle, nafaka artırım davası açma süresi, nafaka ödemesi yükümlülüğünün süresi ile sınırlı olabilir, ancak genel olarak nafaka alıcısının maddi durumundaki değişiklikler nedeniyle herhangi bir zamanda açılabilir.