Ücretsiz izin, işçinin talebi üzerine veya işverenin teklifiyle belirli bir süre için iş sözleşmesinin askıya alınmasını ifade eder. Bu süreçte işçi, işine ara verirken işveren tarafından ücret ödenmez ve sosyal güvenlik primleri de yatırılmaz. Ücretsiz izin, hem işveren hem de işçi için çeşitli avantajlar sunabilir, ancak sürecin hukuki boyutlarının doğru bir şekilde anlaşılması gereklidir. İzmir’de hizmet veren Avukat Merve Kolman olarak, ücretsiz izin sürecinin yasal çerçevesini ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken hususları ele alıyoruz.
Ücretsiz İzin Nedir?
Konu Başlıkları
Ücretsiz izin, işçinin belirli bir süre boyunca işine ara vermesi ve bu süre zarfında işverenin işçiye maaş ödememesi durumudur. Ücretsiz izin, genellikle işçinin talebi üzerine verilir, ancak bazı durumlarda işveren tarafından da teklif edilebilir. Bu süreç, işçinin iş sözleşmesinin askıya alınması anlamına gelir ve belirli sürelerle sınırlıdır.
Ücretsiz İzin Süreci
Ücretsiz izin süreci, birkaç temel adımdan oluşur:
İşçinin Talebi: Ücretsiz izin genellikle işçinin talebi üzerine verilir. İşçi, belirli bir sebeple (örneğin, ailevi nedenler, eğitim gibi) ücretsiz izin talebinde bulunabilir.
İşverenin Onayı: Ücretsiz izin, işverenin onayına bağlıdır. İşveren, işçinin talebini değerlendirir ve uygun görmesi halinde ücretsiz izin verir.
İş Sözleşmesinin Askıya Alınması: Ücretsiz izin süresi boyunca işçinin iş sözleşmesi askıya alınır. Bu süre zarfında işçi maaş almaz ve sosyal güvenlik primleri de yatırılmaz.
İzne Geri Dönüş: Ücretsiz izin süresi dolduğunda, işçi işine geri döner ve iş sözleşmesi kaldığı yerden devam eder.
Ücretsiz İzin Türleri
- Yasal Ücretsiz İzin: 4857 sayılı İş Kanunu’na göre belirli durumlarda (örneğin doğum izni sonrası) işçilere ücretsiz izin hakkı tanınır.
- İşverenin Teklifi Üzerine Ücretsiz İzin: Ekonomik nedenlerle işverenin talebi üzerine işçilere ücretsiz izin verilebilir.
| Ücretsiz İzin Türü | Açıklama |
|---|---|
| ✅ Doğum Sonrası Ücretsiz İzin | Doğum izni sonrasında işçinin talebiyle verilen ücretsiz izin |
| ✅ Eğitim Amaçlı Ücretsiz İzin | Eğitim amaçlı olarak işçinin talebi üzerine verilen ücretsiz izin |
| ✅ Ekonomik Nedenlerle Ücretsiz İzin | İşverenin ekonomik nedenlerle işçilere teklif ettiği ücretsiz izin |
Ücretsiz İzin Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İşçinin Onayı: Ücretsiz izin, işçinin rızası olmadan zorunlu olarak verilemez.
- Sosyal Güvenlik Hakları: Ücretsiz izin süresince işçinin sosyal güvenlik hakları kesintiye uğrayabilir. Bu nedenle, işçinin sosyal güvenlik primlerini kendisinin ödemesi gerekebilir.
- İş Güvencesi: Ücretsiz izin, işçinin iş güvencesini tehlikeye atmamalıdır. İşçinin izinden sonra işine geri dönme hakkı vardır.
Ücretsiz İzin – Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Ücretsiz izin süresi ne kadar olabilir? Ücretsiz izin süresi, işçinin talebi ve işverenin onayı ile belirlenir. Ancak, yasal düzenlemeler çerçevesinde bazı izinlerin süreleri belirlenmiştir (örneğin, doğum sonrası izin 6 aya kadar olabilir).
- Ücretsiz izin sırasında işçinin maaşı ödenir mi? Hayır, ücretsiz izin sırasında işçiye maaş ödenmez. Ayrıca, sosyal güvenlik primleri de işveren tarafından yatırılmaz.
- Ücretsiz izin sırasında işçinin sosyal güvenlik hakları kesilir mi? Evet, ücretsiz izin süresince işçinin sosyal güvenlik hakları askıya alınabilir. Bu durumda, işçi sosyal güvenlik primlerini kendisi ödemek zorunda kalabilir.
- Ücretsiz izin sonrası işçi işine geri dönebilir mi? Evet, ücretsiz izin süresi dolduğunda işçi işine geri dönebilir ve iş sözleşmesi kaldığı yerden devam eder.
