İskansız Evde Kiracı Hakları

İskansız Evde Kiracı Hakları nelerdir, İskân Raporu Olmayan Ev Kiraya Verilir Mi? , İskanı Olmayan Ev Nereye Şikâyet Edilir? sorularına izmir kira davalarına bakan avukat olarak yanıtlar verdik.

Belediye tarafından, inşaatı tamamlanmış ve tasdikli projesine uygun bir şekilde inşa edilmiş olan yapılara kişilerin binada yasal olarak oturmalarına imkân tanımak amacıyla verilen belgelere iskân belgesi denilmektedir. İskân belgesinin bir diğer adı yasal oturma iznidir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere ilgili belediyenin iskân belgesi verebilmesi bazı şartlara tabi tutulmuştur. Öncelikle söz konusu yapının inşaatının tamamlanması ve yapılan bu inşaatın tasdik edilmiş olan projesine uygun bir şekilde yapılması gerekir. İşte bu şartları taşımayan yapılara belediye tarafından iskân belgesi (yasal oturma izni) verilmemektedir.

İskansız Evde Kiracı Hakları 2023

İskân belgesi verilmeyen yapılara da bazı yaptırımlar uygulanmaktadır. Örneğin belediye bu izin belgesi olmayan yapıların elektrik, su vs. aboneliklerini bağlamamakta, bu suretle kişilerin en temel ihtiyaçları olan elektrik, su, doğalgaz haklarından mahrum kalmaları sağlanmaktadır. Kamu gücü söz konusu yaptırımlarla malikleri veya inşaatı üstlenmiş olan müttehitleri iskân belgesi almaya zorlamaktadır.

İskân belgesi olmayan evlerin kiralanması meselesine değinecek olursak, söz konusu yapıların kiralanmasına kanunen bir engel bulunmamakla birlikte burada iskân belgesi olmayan yapıları kiralayan kiracıların haklarını diledikleri şekilde kullanamamaları konusunda sorunlar ortaya çıkmaktadır. Örneğin uzun yıllar boyunca iskân belgesi (yasal oturma izni) alınmayan yapıların bir süre sonra tapusunun iptal edilebilmesi tehlikesiyle karşı karşıya kalması durumunda kiracının da evi derhal boşaltması gerekecektir. Burada kiracıya kiracı hakları makalemizde belirtmiş bulunduğumuz hakların tanınması söz konusu olamayacaktır.

Bu açıdan kişilerin bir konut kiralamak istemeleri durumunda gerekli araştırmaları yaparak, özellikle iskân belgesine sahip olup olmadıklarına dikkat ederek kiralama yapmaları son derece önem arz etmektedir. Kiracı, kiraladığı taşınmazın iskân belgesinin olmadığını kira sözleşmesini imzaladığı aşamada biliyor ise, iskân olmaması nedeniyle fesih vb. işlemleri yapamaz. İskân belgesinin olmadığını kira sözleşmesini imzaladıktan sonra öğrendi ise kira sözleşmesini bu nedene dayanarak feshedebilir. Kiracılar, kiralamayı planladıkları taşınmazların iskan durumlarını belediyelerden öğrenebilirler. 

İskân Raporu Olmayan Ev Kiraya Verilir Mi?

Yukarıda yapmış olduğumuz açıklamalardan da anlaşılacağı üzere iskân belgesi (yasal oturma izni) olmayan evlerin kiralanmasına kanunen bir engel bulunmamaktadır. İskân belgesi alınmadan kira sözleşmesi yapılabilir. Bu açıdan yapı malikleri belediyeden yapı oturma izni almadan da evlerini kiraya verebileceklerdir. Lakin bu durumun birçok açıdan sıkıntı yarattığı uygulamada açıkça görülmektedir. En basit şekilde örnek verirsek ilgili belediyeler tarafından iskân belgesi verilmeyen yapılara, yine belediye tarafından sağlanan bir hizmet olan, evin temel ihtiyaçları niteliğindeki elektrik, su ve doğalgaz abonelikleri bağlanmamaktadır.

Bunun sonucunda da malikler başka yollar kullanmak suretiyle bağlattıkları bu abonelik faturaları oldukça yüksek meblağlara ulaşmakta ve de kiracılar bu faturaları ödemekte güçlük yaşamaktadırlar. Oturma izni olmayan evlerde su, elektrik gibi temel ihtiyaçlar şantiye tarifesinden hesaplanarak verilebilmektedir. Şantiye tarifesinin birim kullanım bedeli şebeke tarifesine göre oldukça yüksektir. Söz konusu faturaların ederinden oldukça yüksek tutarlarda ödenmesi zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

Bununla birlikte oturma belgesi olmayan yapıya tapu kadastro müdürlüğünce tapu da verilmeyeceğinden, ya da her nasılsa tapu verilmiş olsa bile daha sonradan bunun fark edilmesi sonucu tapunun iptali söz konusu olabileceğinden kiracının bu gibi durumlarda da güç durumda kalabileceği gözden uzak tutulmamalıdır. Bu açıklamalarımızdan da anlaşılacağı üzere iskân belgesi (yasal oturma izni) olmayan evin kiralanmasına hukuken bir engel bulunmasa dahi kiracı bakımından yüksek riskler içermesi nedeniyle, iskân belgesi olmayan evin kiralanmaması tavsiye edilir. 

İskanı Olmayan Ev Nereye Şikâyet Edilir?

İnşaatı tamamlanmış ve de tasdikli projesine uygun olarak yapılan evin iskân belgesini alması gereken kişi evin müttehididir. Müteahhit söz konusu konutu tasdikli projesine uygun bir şekilde yapmamış ise belediye tarafından kendisine iskân belgesi (yasal oturma izni) verilemeyecektir. Bunun sonucunda da malik evin taahhüt edilen niteliklerle teslim edilmediği gerekçesine dayanarak müteahhit davalı gösterilmek suretiyle dava açılma imkânı bulunmaktadır.

Söz konusu davada görevli mahkeme yerine göre malikin tüketici olduğu durumlarda tüketici mahkemesi, malikin tüketici değilse tacir olduğu durumlarda da asliye ticaret mahkemesidir. Bu açıdan tarafların konutu ne amaçla kullanacakları burada görevli mahkemenin tespiti için önem arz etmektedir. Söz konusu dava sonucunda mahkeme tarafından gerekli eksikliklerin tamamlanarak iskân belgesi alınmasına karar verilebilir.

Bununla birlikte evin inşası ve tasdikli projesine uygunluğunda herhangi bir sıkıntı olmamasına karşın kişilerin sırf vergi ödememek maksadıyla iskân belgesi almamaları durumu söz konusu ise ilgililer tarafından belediyeye şikâyet etmek suretiyle iskân yapılabilme imkânı da bulunmaktadır. Uygulamada ev sahiplerinin müteahhitleri şikâyet ettiği durumlar bulunmaktadır. Ev sahipleri iskanı almayan müteadditleri Sulh Hukuk Mahkemesi yolu ile şikayet ederek problemin giderilmesini talep edebilir.