Değer kaybı davası 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümler kısmında düzenleme altına alınmış bulunan haksız fiil hükümlerine tabi olarak açılmaktadır. Bunun sonucunda ise değer kaybı davası 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğince yazılı yargılama usulüne tabi olarak sonuçlandırılır. Yazılı yargılama usulünde dilekçeler aşamasının basit yargılama usulüne göre daha uzun sürmesi ve diğer sebepler de göz önünde bulundurulduğunda, basit yargılama usulüne göre daha uzun sürede davalar sonuçlandırılmaktadır.
2023 Yılında Değer Kaybı Davası Ne Kadar Sürer
Açılacak olan davanın ne kadar süreceği tam olarak kestirilemese de ortalama olarak 12 ile 18 ay arasında sonuçlandırılması beklenilir. Değer Kaybı Davası Ne Kadar Sürer meselesi, davaya bakmakla görevli olan mahkemenin iş yüküyle de alakalıdır. Buna göre örneğin davaya bakmakla görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu durumlarda bu iş daha da uzamaktadır. Değer kaybı davalarında Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir, Asliye Ticaret Mahkemesinin olmadığı yerlerde davada Asliye Hukuk Mahkemeleri görev alır. Asliye hukuk mahkemeleri diğer mahkemelere göre genel görevli mahkeme niteliğindedir.
Örneğin bir ilçede tüketici hukuku bakımından çıkan bir uyuşmazlık olması durumunda, söz konusu ilçede tüketici mahkemesinin bulunmaması durumunda asliye hukuk mahkemesi ilgili uyuşmazlığa tüketici mahkemesi sıfatıyla bakmak durumunda kalacaktır. Bu sebeple görevli olacak mahkeme ve dolayısıyla görevli mahkemenin iş yükünün ne oranda olduğu davanın ne kadar sürede sonuçlandırılacağı bakımından önem taşıyacaktır.
Değer kaybı talepleri alternatif uyuşmazlık yöntemleri ile de talep edilebilmektedir. Ülkemizde Sigorta Tahkim Komisyonu sigorta davaları için görevlendirilmiştir. Taraflar değer kaybı talepleri için yargılamayı Sigorta Tahkim Komisyonunda yapabilir. Sigorta Tahkim Komisyonunda duruşma yapılmaz, dosya ve değer kaybı dilekçeleri üzerinden işlemler yapılır. Sigorta Tahkim Komisyonunda takip edilen değer kaybı alacakları 6-8 ay arasında sonuca ulaşmaktadır. Tarafların hızlı sonuç alma avantajı olan Sigorta Tahkim Komisyonunda yargılama yolunu kullanmasını tavsiye etmekteyiz.
Değer Kaybı Dosyası Ne Zaman Sonuçlanır?
Değer kaybı dosyalarının sonuçlanma süreçleri Asliye Ticaret Mahkemeleri ve Sigorta Tahkim Komisyonu süreçlerinde farklılık arz etmektedir. Değer kaybı davası açılmadan önce sigorta şirketine başvuru zorunluluğu öngörülmüş bulunulmaktadır. Söz konusu başvuru sürecini de değer kaybı dosyasının sonuçlandırılacağı süreye dahil etmek gerekecektir. Buna göre 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesine göre: Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.
Söz konusu kanun hükmüne göre belirlenen süreler aşıldığı takdirde dava açma yoluna veya istenildiği takdirde 5684 sayılı kanun hükümleri uyarınca sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılabilir. Söz konusu değer kaybı şartları gerçekleştikten sonra dava süreci de değer kaybı davası ne kadar sürer başlığı altında yapmış olduğumuz açıklamalardan da anlaşılacağı üzere 1 ila 1 buçuk yıl arasında sürmektedir.
Bunun sonucunda zarar gören tarafın sigorta tahkim komisyonuna değil de dava yoluna başvurması durumunda davası ortalama 1 buçuk yıl içerisinde sonuçlandırılırken, sigorta tahkim komisyonuna başvurması halinde bu süre daha kısa olacaktır. Zira sigorta tahkim komisyonu bir mahkeme gibi işlev görmez ve de mahkemenin tabi olduğu usul hukuku kurallarına tabi olmayacağından daha kısa sürede kişilerin başvurularını sonuçlandırabilmektedirler. Tahkim Komisyonundaki değer kaybı davaları 6-8 ay içerisinde sonuca ulaşmaktadır.
Değer Kaybı Ne Kadar Sürede Alınır?
Kişilerin karışmış oldukları bir kaza sonucunda araçlarının uğramış olduğu hasar sebebiyle maruz kaldıkları zarara değer kaybı denilmektedir. Buna göre değer kaybı, yargıtayın bir kararında da belirtmiş olduğu üzere: değer kaybı zararı, aracın olay tarihindeki hasar değeriyle hasarı giderildikten sonra (tamir edilmiş hali ile) edeceği değer arasındaki farktan ibarettir (Y17HD-K.2016/5661). Değer kaybı talebi öncelikle uyuşmazlıkta kusurlu olan tarafın sigorta şirketinden talep edilmelidir. İlgili sigorta şirketinin söz konusu talebi on beş gün içinde cevaplamaması veya verilen cevabın zarara uğrayan kişiyi tatmin etmemiş olduğu durumlarda, zarara uğrayan kişi dilerse sigorta tahkim komisyonuna dilerse de dava yoluna başvurarak zararının giderilmesini talep hakkına sahip bulunmaktadır.
Zarara uğrayan tarafın sigorta tahkim komisyonuna başvurması halinde, bu başvurusu komisyona ulaştıktan sonra, söz konusu talep komisyon raportörleri tarafından en geç 15 gün içerisinde ön incelemesi tamamlanarak, söz konusu başvurunun sigorta hakemlerine gönderilmesine gerek olup olmadığının incelemesi yapılır. Eğer başvurunun sigorta hakemlerine gönderilmesine karar verilirse, sigorta hakemleri dosyanın kendilerine ulaşmasından itibaren en geç 4 ay içinde başvuruyu sonuçlandırmaları gerekmektedir.
Yaptığımız açıklamalarda görüleceği üzere tarafların sigorta tahkim komisyonuna başvurmaları dava yoluna başvurmalarına göre daha kısa sürede dosyalarının sonuçlandırılması bakımından farklılık arz etmektedir. Dava yoluna başvurmak istemeleri halinde de yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere söz konusu dava 1 ila 1 buçuk yıllık bir sürede sonuçlandırılır. Buna göre belirtmiş olduğumuz yollarla başvuruları olumlu sonuçlandırılmış kişiler değer kaybı tazminatına hak kazanacaklardır. Değer kaybı davaları sonucunda kazanan taraflar, kazandıkları tazminatları icra yolu ile tahsil edebilir.