Ev Sahibi Kendi Oturacağım Diye Kiracıyı Çıkarabilir Mi ? Türk Borçlar Kanunu’nun 350/1, b1. Hükmü göz önüne alındığında, kiracı kendisine düşen borçları düzenli biçimde yerine getirse ve kira sözleşmesinin koşullarına harfiyen uysa bile, kiraya veren, kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu hasıl olacak olursa, kiracıya karşı belli sürelere uymak kaydıyla tahliye davası açma hakkına sahip olacaktır. Ancak önemle belirtmek isteriz ki buradaki gereksinimin (ihtiyacın), gerçek ve samimi olması, Yargıtay kararlarında aranan önemli ve maddi bir koşuldur.

Sayfa İçeriği

Ev Sahibi Kendi Oturacağım Diye Kiracıyı Çıkarabilir Mi ?

Ayrıca Yargıtay birçok kararında bu gereksinimin zorunlu ve devamlı nitelikte olmasını aramaktadır. Hangi durumda konut gereksiniminin gerçek ve samimi bulunduğu konusunda kanun somut bir ölçüt getirmemiştir. Bunu, durumun özelliklerine göre hâkimin takdir etmesi gerekir. Belirli süreli konut kirası bakımından sürenin sonundan itibaren bir ay içinde konut gereksinimi nedeniyle bu davanın açılması gerekir. En geç bir yıl içinde çekilen ihtar, davanın yıl sonuna kadar açılabilmesi hakkı verir. Ev sahibi gereksinimini kanuna uygun şekilde kanıtlar ise kiracısını tahliye edebilir. Lakin burada önemli bir hususu da vurgulamak gerekir.

Ev sahibi gereksinim nedeniyle kiracısını tahliye ettirdiği taşınmazını 3 yıl boyunca başka kişilere kiralayamaz. Bu durum kanunda “Yeniden kiralama yasağı” başlıklı TBK 355 hükmünde güvence altına alınmıştır. Hükme göre; “kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz”. Üç yıl müddetle kiralama yasağı hem gereksinim hem de yeniden inşa ve imar amaçlı tahliyeler bakımından geçerlidir. Kiraya verenin kanunda belirtilen lehine tahliye kararı alması ve bu kişinin kiralananda oturtulmasının sağlanması yasağı ihlal etmez. Ayrıca kiraya verenin başkasına değil de yeniden eski kiracısına kiralaması da maddede açıkça ifade edildiği gibi yasak kapsamında değildir.

Ev Sahibi Kendim Oturacağım Diye Kiracıyı Ne Kadar Sürede Çıkarabilir?

Belirli süreli konut kirası bakımından sürenin sonundan itibaren bir ay içinde konut gereksinimi nedeniyle gereksinim sebebiyle tahliye davasının açılması gerekir. Süre kaçırılmışsa (en geç bu bir aylık sürede dava açılmamış veya ihtar varmamışsa), yıldan yıla yenileme söz konusu olacağından, yenilenen her yıl sonu itibariyle gereksinim devam etmek kaydıyla bu dava açılabilecektir. İhtarın kanunda açıkça belirtildiği üzere yazılı olarak yapılması geçerlilik koşuludur.

Eğer konut kirası belirsiz süreli olarak akdedilmiş ise, o halde kiraya verenin Borçlar Kanunu’nda kira sözleşmesine ilişkin düzenlenen genel hükümlere göre fesih dönemi için belirlenen tarihten başlayarak bir ay içerisinde dava ile sözleşmeyi feshedebilir. Bu durumda konut kirası taşınmaz kirası olduğundan genel hükümlerden TBK 329 uyarına altı aylık fesih dönemi sonu için üç ay evvel yapılacak bildirim ile fesih söz konusu olacak, daha doğrusu sözleşme sonu tayin edilmiş olacak, bu tarihten itibaren ise bir ay içinde dava açılmak gerekecektir. Bir noktayı daha vurgulamak gerekir ki, belirsiz süreli kira sözleşmesinin başlangıç süresi, fesih dönemi ve bildirim sürelerini tayin açısından önemlidir. Kira sözleşmesinin yazılı olmadığı ve tanık ile ispatlanamadığı durumlarda kiracının kabul ettiği tarihe göre işlem yapılır.

Evde Kendim Oturacağım Kiracıyı Nasıl Çıkarabilirim?

TBK 350/1 hükmüne göre, kiracı kendine düşen borçları düzenli biçimde yerine getirse ve kira sözleşmesinin koşullarına uysa dahi, kiraya veren, kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu hasıl olursa, kiracıya karşı süresinde tahliye davası açabilme hakkına sahip olacaktır. Kiraya verenin birden fazla konutu varsa, bunlardan birindeki kiracıya karşı tahliye davası açabilir. Ancak kiralanan bir yerde birden fazla kiracı varsa, tahliye davasının bütün kiracılara karşı açılması gerekir. Çünkü tahliye borcu bölünemeyen bir borçtur.

Kira sözleşmesinin kurulması sırasında var olmayan fakat sözleşme yapıldıktan sonra ortaya çıkan kiraya verenin kendisine ve ailesine ilişkin bazı nedenler de tahliye davasının konusunu oluşturabilir. Yargıtay’ın kararlarına göre, kiraya verenin sağlık nedeniyle kiracının oturmakta olduğu yerde oturmasının gerekmesi bir tahliye nedeni olabilir. Ancak kiraya verenin sağlık durumunun gerçekten kiracıyı taşınmazdan çıkarmayı gerektirdiğini kanıtlaması ve ayrıca kendi oturmakta olduğu daireyi kiracısına teklif etmesi gerekir. Gereksinim nedeniyle tahliye davası açılabilmesi için, gerçekten de kiraya verenin gereksinim duyması ve bunun içten olması gerekir.

Bu nedenle, salt kiracıyı çıkarıp bir ahbabına kiralamak, kira parasını istediğince arttırmak, gereksinimi karşılayan evi olduğu halde kiradaki evini birkaç aylığına yazlık olarak kullanmak üzere kiracıyı taşınmazdan çıkarmak istemesi ya da bir taşınmaz boşaldığı halde onu kiraya vererek başka bir kiracısını gereksinme nedeniyle taşınmazdan çıkarmak istemesi gibi durumlarda istemin içten olmadığı kabul edilir ve davası reddedilir. Kiraya veren gereksinim nedeniyle tahliye ettiği taşınmazı için kanunda belirtilen yeniden kiralama yasağı hükümlerine uyması gerekir.